در دنیای پرنوسان بازارهای مالی، دانستن مفاهیم کلیدی مثل لیکوییدیتی (Liquidity) می‌تواند تفاوت میان یک ترید موفق و یک اشتباه پرهزینه باشد. درک دقیق نقدشوندگی به شما کمک می‌کند تا نقاط ورود و خروج بهتری انتخاب و ریسک معاملات را کاهش دهید.  در این مقاله، مفهوم لیکوییدیتی را به‌زبان ساده بررسی می‌کنیم؛ با انواع آن آشنا می‌شویم و کاربردهای عملی‌اش را در معاملات واقعی مرور خواهیم کرد. اگر می‌خواهید تصمیم‌های دقیق‌تری در بازار بگیرید، این راهنما نقطه شروع شماست.

چرا لیکوئیدیتی مهم است؟

در دنیای مالی، نقدشوندگی (Liquidity) به توانایی خرید یا فروش سریع دارایی‌ها بدون ایجاد تغییر قابل‌توجه در قیمت آن‌ها اشاره دارد. این مفهوم برای معامله‌گران و سرمایه‌گذاران اهمیت بالایی دارد. نقدشوندگی بالا به معنای امکان ورود و خروج آسان‌تر از معاملات است. در این مقاله، به بررسی مفهوم نقدشوندگی، انواع آن، عوامل مؤثر و نحوه استفاده از آن به نفع خود خواهیم پرداخت.

فرض کنید شما دو دارایی مختلف دارید.

1. یک آپارتمان در منطقه‌ای کم‌تقاضا
2. یک سهام از یک شرکت بزرگ مانند اپل

اگر بخواهید آپارتمان خود را بفروشید؛ ممکن است هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد تا خریداری پیدا شود. حتی ممکن است مجبور شوید قیمت آن را کاهش دهید. اما اگر بخواهید سهام اپل را بفروشید؛ در عرض چند ثانیه و با کمترین تأثیر بر قیمت بازار، معامله انجام می‌شود.

نقدشوندگی چیست؟

نقدشوندگی به سهولت تبدیل دارایی‌ها به پول نقد، بدون تأثیر قابل‌توجه بر قیمت آن‌ها اشاره دارد. دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالا را می‌توان به سرعت و با هزینه کم، خرید و فروش کرد. برای مثال، بازار فارکس به دلیل حجم بالای معاملات و تعداد زیاد شرکت‌کنندگان، یکی از نقدشونده‌ترین بازارها محسوب می‌شود. در مقابل، دارایی‌هایی مانند املاک یا برخی ارزهای دیجیتال با حجم معاملات کم، دارای نقدشوندگی پایینی هستند.

تشخیص لیکوئیدیتی بازار

طبیعتا نقدشوندگی هم مانند اغلب مولفه های بازار های مالی، قابل تشخیص و اندازه گیری است. در ادامه به 5 راه تشخیص نقدشوندگی بازار می‌پردازیم.

بررسی حجم معاملات

حجم معاملات یکی از مهم‌ترین شاخص‌های نقدشوندگی بازار است. بازارهایی با حجم معاملات بالا معمولاً نقدشوندگی بیشتری دارند. زیرا خرید و فروش دارایی‌ها در آن‌ها با سرعت و هزینه کمتری انجام می‌شود. مثلا بازار فارکس به دلیل گردش مالی روزانه بالا، یکی از نقدشونده‌ترین بازارهای مالی محسوب می‌شود.

تحلیل عمق بازار

عمق بازار به مقدار سفارشات خرید و فروش موجود در دفتر سفارشات (Order Book) اشاره دارد. هرچه میزان سفارش‌های ثبت‌شده در سطوح مختلف قیمتی بیشتر باشد؛ بازار نقدشونده‌تر خواهد بود. ^b2prime

اسپرد خرید و فروش (Bid-Ask Spread)

اختلاف قیمت بین بالاترین پیشنهاد خرید (Bid) و پایین‌ترین پیشنهاد فروش (Ask)، یکی از معیارهای کلیدی نقدشوندگی است. اگر این اختلاف کم باشد؛ نشان‌دهنده نقدشوندگی بالای دارایی است. زیرا خریداران و فروشندگان بیشتری در بازار فعال هستند. در مقابل، اگر اسپرد زیاد باشد؛ می‌تواند نشان‌دهنده کاهش نقدشوندگی باشد.

اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال

برخی اندیکاتورهای تحلیل تکنیکال می‌توانند در ارزیابی نقدشوندگی بازار مفید باشند. برای مثال، VWAP (میانگین حجم وزنی قیمت) نشان‌دهنده حجم معاملات در قیمت‌های مختلف است. OBV (حجم بر مبنای تعادل) نیز برای بررسی ورود و خروج نقدینگی در بازار استفاده می‌شود. این ابزارها به معامله‌گران کمک می‌کنند تا میزان نقدشوندگی دارایی‌ها را دقیق‌تر بسنجند.

تأثیر اخبار و رویدادهای اقتصادی

در برخی مواقع، رویدادهای اقتصادی و اخبار مهم می‌توانند تأثیر قابل‌توجهی بر نقدشوندگی بازار بگذارند. برای مثال، هنگام انتشار گزارش‌های کلان یا تصمیمات بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو، نقدشوندگی ممکن است کاهش یافته و اسپردها افزایش پیدا کنند. به همین دلیل، معامله‌گران حرفه‌ای پیش از ورود به بازار، با مراجعه به تقویم اقتصادی، زمان دقیق این رویدادها را بررسی کرده و تأثیر احتمالی آن‌ها بر شرایط بازار را در نظر می‌گیرند.

اهمیت نقدشوندگی در بازارهای مالی

1. کاهش هزینه‌های معاملاتی؛ در بازارهای نقدشونده، تفاوت بین قیمت خرید و فروش (اسپرد) کمتر است که به کاهش هزینه‌های معاملاتی منجر می‌شود.
2. کاهش ریسک؛ امکان ورود و خروج سریع از معاملات به کاهش ریسک کمک می‌کند.
3. کشف قیمت بهتر؛ در بازارهای نقدشونده، قیمت‌ها به‌طور دقیق‌تر منعکس‌کننده اطلاعات موجود هستند.

چطور از نقدشوندگی به نفع خود استفاده کنیم؟

• انتخاب دارایی‌های نقدشونده:  سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی با نقدشوندگی بالا مانند ارزهای اصلی یا سهام شرکت‌های بزرگ می‌تواند به کاهش ریسک و هزینه‌های معاملاتی کمک کند.
• توجه به زمان معاملات:  معامله در ساعاتی که نقدشوندگی بالاست، مانند زمان تداخل بازارهای بزرگ، می‌تواند به بهبود اجرای معاملات کمک کند.
• استفاده از ابزارهای مدیریت ریسک:  ابزارهایی مانند (Stop-Loss) می‌توانند به مدیریت ریسک در شرایط نقدشوندگی پایین کمک کنند.

سخن آخر از لیکوئیدیتی

لیکوئیدیتی در بازارهای مالی همیشه ثابت نیست. در زمان‌های پرنوسان یا هنگام انتشار اخبار اقتصادی، کاهش نقدشوندگی می‌تواند منجر به افزایش اسپرد و سخت‌تر شدن اجرای معاملات شود. معامله‌گران حرفه‌ای با آگاهی از این شرایط، از ابزارهایی مانند نقدینگی لایه‌ای (Layered Liquidity) استفاده می‌کنند تا سفارش‌های خود را با دقت بیشتری اجرا کنند. اوربکس با اتصال مستقیم به لیکوئیدیتی پرووایدرها (LPها)، سرعت اجرای معاملات را بالا برده و هزینه‌های معاملاتی را کاهش می‌دهد. اگر به‌دنبال تجربه‌ای حرفه‌ای‌تر در بازار هستید؛ همین حالا در پلتفرم معاملاتی اوربکس ثبت‌نام کنید و یک قدم جلوتر از بقیه حرکت کنید.